Email: vinh@bross.vn
Tuyệt đại đa số nhãn hiệu hiện có là nhãn hiệu thông thường
Nhãn hiệu, một đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ được bảo hộ trong pháp luật về nhãn hiệu có ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, nhìn chung được định nghĩa bởi đa số các quốc gia là các dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, kể cả hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều mầu sắc nhưng phải có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác. Ví dụ nhãn hiệu smartphone Samsung đủ khả năng phân biệt với Apple (Quả táo). Nếu xét dưới góc độ tính chất phân biệt, chỉ dẫn nguồn gốc của hàng hóa, dịch vụ thì nhãn hiệu có thể được phân loại thành nhãn hiệu thông thường (ordinary trademark), nhãn hiệu tập thể (collective trademark), nhãn hiệu chứng nhận (certification trademark)
Tính đến đầu tháng 7/2019[1], Việt Nam đã cấp trên 320,000 giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu (chưa kể 125,225 đơn nhãn hiệu đăng ký quốc tế theo Hệ thống Madrid chỉ định hoặc mở rộng lãnh thổ vào Việt Nam[2]) nhưng trong số đó chỉ có 981 giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể tính đến ngày 31/12/2018[3] và theo một số nguồn tin không chính thức thì số lượng nhãn hiệu chứng nhận ở Việt Nam tính đến tháng 3/2019 chỉ bằng khoảng 1/3 so với số lượng nhãn hiệu tập thể hoặc bằng 291.
Vậy nhìn ra thế giới thì sao? Theo WIPO, dự tính có khoảng 7 triệu đơn đăng ký nhãn hiệu được nộp trên toàn cầu trong năm 2016, tăng 16,4% so với năm 2015. Con số 7 triệu đơn này năm 2016 gấp khoảng 3 lần so với số lượng đơn đăng ký nhãn hiệu trên toàn thế giới nộp năm 2001[4].
(Nguồn: WIPO Statistics Database, September 2017)
Nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận là hai dạng biến thể của nhãn hiệu thông thường. Số lượng đơn đăng ký 2 loại nhãn hiệu này là rất nhỏ so với nhãn hiệu thông thường. Tuy nhiên, theo WIPO, Việt Nam đứng thứ 7 với 107 đơn nộp năm 2016 (chỉ sau Mỹ - 173 đơn) thuộc top 20 cơ quan sở hữu trí tuệ có số lượng đơn đăng ký nhãn hiệu tập thể nhiều nhất thế giới trong khi Ấn độ là quốc gia có số lượng đơn đăng ký nhãn hiệu tập thể nhiều nhất thế giới với 2,039 đơn.
(Nguồn: WIPO Statistics Database, September 2017)
Đối với nhãn hiệu chứng nhận, Trung Quốc là quốc gia có số lượng đơn đăng ký nhãn hiệu chứng nhận nhiều nhất thế giới với 804 đơn trong khi đó Việt Nam giữ ở vị trí số 14 thuộc top 20 cơ quan sở hữu trí tuệ có số đơn đăng ký nhãn hiệu chứng nhận nhiều nhất thế giới.
(Nguồn: WIPO Statistics Database, September 2017)
Nhãn hiệu tập thể
Chức năng phân biệt, chỉ dẫn nguồn gốc thương mại của hàng hóa, dịch vụ chính là đặc trưng chủ yếu thể hiện bản chất của nhãn hiệu (trên thương trường người ta hay gọi là thương hiệu). Nhưng nếu chức năng này thu hẹp lại, nghĩa là nếu nhãn hiệu đó được dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của tổ chức là chủ sở hữu nhãn hiệu đó với hàng hóa, dịch vụ của tổ chức cá nhân không phải là thành viên của tổ chức đó thì dạng nhãn hiệu này mang tính chất là nhãn hiệu biến thể của nhãn hiệu thông thường mà người ta gọi là nhãn hiệu tập thể (collective trademark). Dưới đây là ví dụ nhãn hiệu tập thể được bảo hộ ở Việt Nam
Nhãn hiệu tập thể
|
Số đăng ký/
Ngày đăng ký
|
Chủ sở hữu nhãn hiệu
|
Sản phẩm
được bảo hộ
|
|
221701
25/03/2014
|
Hội Nông dân huyện Lộc Ninh
Thị trấn Lộc Ninh, Huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước
|
Nhóm 30: Hạt tiêu
|
|
209843
07/08/2013
|
Hội Nông dân thị xã Thuận An
Đường Hoàng Hoa Thám, phường Lái Thiêu, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương
|
Nhóm 31: Quả măng cụt tươi
|
Nhãn hiệu chứng nhận
Còn một loại biến thể nữa của nhãn hiệu thông thường là nhãn hiệu chứng nhận (certification trademark). Nhãn hiệu chứng nhận khác biệt ở chỗ nó không được sử dụng bởi chính chủ sở hữu để phân biệt hàng hóa, dịch vụ mà chỉ được sử dụng bởi tổ chức, cá nhân khác với chủ sở hữu nếu những người này đáp ứng, tuân thủ các điều kiện nhất định về xuất xứ, nguyên liệu, vật liệu, cách thức sản xuất, độ an toàn hoặc các đặc tính khác mà chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận quy định. Dưới đây là 2 nhãn hiệu chứng nhận đang được bảo hộ ở Việt Nam:
Nhãn hiệu chứng nhận
|
Số đăng ký/Ngày đăng ký
|
Chủ sở
hữu nhãn hiệu
|
Sản phẩm được bảo hộ
|
|
124661
|
Báo Sài gòn tiếp thị
|
Từ nhóm 01 đến nhóm 45
|
|
170039
18/08/2011
|
Ủy ban nhân dân huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang
Thị trấn Cầu Gồ, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang
|
Nhóm 29: Thịt gà đã chế biến; thực phẩm làm từ thịt gà.
Nhóm 31: Gà giống, gà thịt (còn sống).
Nhóm 35: Mua bán thịt gà đã chế biến, thực phẩm làm từ thịt gà, gà giống, gà thịt (còn sống)
|
|
156844
12/01/2011
|
Hiệp hội thanh long Bình Thuận
17 Thủ Khoa Huân, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
|
Nhóm 31: Quả thanh long tươi.
Nhóm 35: Mua, bán quả thanh long tươi
|
Bảng so sánh cách nhận biết và phân biệt nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận
Tiêu chí so sánh
|
Nhãn hiệu tập thể
|
Nhãn hiệu chứng nhận
|
Bản chất
|
Phân biệt sản phẩm của các thành viên của một tập thể này với người khác không thuộc tập thể đó
|
Chứng nhận sản phẩm mang nhãn hiệu đã đạt được tiêu chuẩn, đặc tính, chất lượng hoặc tuân thủ các đặc tính kỹ thuật khác
|
Ai có quyền nộp đơn đăng ký
|
Tổ chức tập thể (hội, hiệp hội, hợp tác xã,…) có ít nhất 2 thành viên trở lên
|
Tổ chức bất kỳ có chức năng kiểm soát, chứng nhận đặc tính của sản phẩm
|
Ai có quyền sử dụng
|
Được sử dụng bởi các thành viên và có thể được sử dụng bởi chính tổ chức tập thể là chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể
|
Không bao giờ được sử dụng bởi chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận
|
Chủ sở hữu
|
Tổ chức tập thể được ghi tên là chủ giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể
|
Tổ chức được ghi tên là chủ giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chứng nhận
|
Quyền chấm dứt tư cách sử dụng
|
Được quy định trong Quy chế sử dụng nhãn hiệu tập thể
|
Được quy định trong Quy chế sử dụng nhãn hiệu chứng nhận[5]
|
Nếu Quý khách hàng có nhu cầu cụ thể cần được tư vấn, vui lòng liên hệ: vinh@bross.vn; điện thoại 0903 287 057; Wechat: wxid_56evtn82p2vf22; Skype: vinh.bross
Bross & Partners, một công ty luật sở hữu trí tuệ được thành lập năm 2008, thường xuyên lọt vào bảng xếp hạng các công ty luật sở hữu trí tuệ hàng đầu của Việt Nam do các tổ chức đánh giá luật sư có uy tín toàn cầu công bố hàng năm như Managing Intellectual Property (MIP), World Trademark Review (WTR1000), Legal 500 Asia Pacific, AsiaLaw Profiles, Asia Leading Lawyers, Asia IP và Asian Legal Business (ALB). Bross & Partners có thể giúp khách hàng bảo vệ hoặc tự vệ tại tòa án hoặc cơ quan thực thi quyền sở hữu trí tuệ một cách hiệu quả trong các tranh chấp sở hữu trí tuệ phức tạp ở Việt Nam và nước ngoài liên quan đến tên thương mại, nhãn hiệu, quyền tác giả, quyền liên quan, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và tên miền quốc tế và tên miền quốc gia.
[1] Ví dụ có thể xem Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 322640 được cấp ngày 18/06/2019