Vụ án hình sự thú vị: Hàng giả đạt 105,9% chất lượng so với hàng thật nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

                                                          Luật sư Lê Quang Vinh – Bross & Partners

Email: vinh@bross.vn

Năm 2018, Công an tỉnh Bắc Ninh khởi tố vụ án hình sự về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả” xảy ra tại 2 công ty có trụ sở ở huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Cơ quan điều tra phát hiện hơn 4,5 tấn bút chữ A mang nhãn hiệu AIHAO giả, thước Kewen giả, tem mã vạch và 2 khuôn in nắp bút, 2 khuôn in thân bút, 3 khuôn in thước, 4.150 chiếc cốc đựng bút có chữ AIHAO

Kết luận giám định[1] số 3163A/C54 (P4) ngày 20/6/2018 của Viện khoa học hình sự - Bộ Công an (C09) kết luận rằng toàn bộ các mẫu thu được của bị cáo và các chủ thể được thuê gia công đều là hàng giả nhãn hiệu “A, Aihao & hình” và “Kewen & hình” được cấp bảo hộ cho chủ thể quyền (Công ty TNHH Tân Hải Lạng Sơn). Trong Kết luận giám định bổ sung số 4689/C09-P4 ngày 04/9/2018, C09 kết luận rằng 363.366 chiếc bút chữ chứa nhãn hiệu  “A, Aihao & hình” 556 kg ruột bút có nhãn hiệu “A, Aihao & hình” gửi giám định đều có các chỉ tiêu, thông số chất lượng khác so với Tiêu chuẩn TCCS 01:2018/TH do chủ thể quyền cung cấp; 58.509 chiếc thước kẻ nhãn hiệu “Kewen & hình” loại dài 20cm và 56.028 chiếc thước kẻ nhãn hiệu “Kewen & hình” loại dài 30cm gửi giám định đều có các chỉ tiêu, thông số chất lượng khác với Tiêu chuẩn cơ sở TCCS 02:2018/TH do chủ thể quyền cung cấp.

Trả lời yêu cầu của Cơ quan điều tra, Cục SHTT tại văn bản số 6210/SHTT-TTKN ngày 22/6/2018 xác định Công ty TNHH Tân Hải Lạng Sơn là chủ sở hữu và được độc quyền sử dụng các loại sản phẩm bút mang nhãn hiệu “A, Aihao & hình” và thước kẻ nhãn hiệu “Kewen & hình”. Cục SHTT nhận định thêm rằng hành vi gia công, tàng trữ để bán các sản phẩm bút viết (có chữ A), thước kẻ mang các nhãn hiệu “A, Aihao & hình” và “Kewen & hình” do bị can thực hiện mà không được chủ sở hữu nhãn hiệu cho phép là hành vi xâm phạm quyền đối với các nhãn hiệu “A, Aihao & hình” và “Kewen & hình” đã được bảo hộ theo quy định tại khoản 1 Điều 129 Luật SHTT. Hàng hóa là "bút viết (có chữ A), thước kẻ mang các nhãn hiệu “A, Aihao & hình” và “Kewen & hình” bị coi là hàng hóa giả mạo theo quy định tại khoản 2 Điều 213 Luật SHTT

Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự UBND tỉnh Bắc Ninh tại Kết luận định giá tài sản số 966 ngày 13/8/2018 kết luận tổng giá trị hàng giả là 2.203.468.000đ trong đó 363.366 chiếc bút chữ A nhãn hiệu “A, Aihao & hình” trị giá 1.090.098.000đ; 104.411 chiếc thước kẻ mang nhãn hiệu “Kewen & hình” loại 30cm trị giá 522.055.000đ; 197.105 chiếc thước kẻ mang nhãn hiệu “Kewen & hình” loại 20cm trị giá 591.315.000đ.      

Do số lượng hàng giả trong vụ án tương đương với số lượng của hàng thật trị giá trên 500 triệu đồng (thực tế là hơn 2,2 tỷ đồng) nên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Ninh ban hành Bản cáo trạng số 140/CTr-VKS-P3 ngày 30/11/2018 truy tố bị cáo về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả” theo điểm a khoản 3 Điều 192 BLHS với khung hình phạt từ 7 đến 15 năm tù.

Tuy nhiên, khi luận tội tại phiên tòa sơ thẩm, đại diện Viện kiểm sát thay đổi tội danh từ tội “sản xuất, buôn bán hàng giả” theo khoản 3 Điều 192 có khung hình phạt từ 7-15 năm tù giam sang tội “xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp” theo khoản 2 Điều 226 với hình phạt tiền từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm vì Viện kiểm sát cho rằng Kết luận giám định số 306 của C09 cho thấy hàng giả của bị cáo đều có chất lượng đạt thấp nhất là 72,5% và cao nhất là 100% so với tiêu chuẩn cơ sở về bút và thước kẻ của chủ thể quyền. Nghĩa là chỉ tiêu này cao hơn mức tối thiểu 70% trở xuống bị coi là hàng giả theo Nghị định 185/2013/NĐ-CP sửa đổi.

Tại phiên tòa sơ thẩm, viện dẫn lại Văn bản 306/C09-P4 ngày 4/3/2019 giải thích Kết luận giám định số 4689/C09-P4 Tòa án nói rằng kết luận phần trăm chỉ tiêu chất lượng so với tiêu chuẩn cơ sở của bút gel mực nước chữ A nhãn hiệu “A, Aihao & hình” thấp nhất là 72,5%, cao nhất là 100%, đối với thước chữ K nhãn hiệu “Kewen & hình” loại dài 20cm thấp nhất là 95,5%, cao nhất là 105,9%, đối với thước chữ K nhãn hiệu “Kewen & hình” loại dài 30cm thấp nhất là 98,3% và cao nhất là 103,5%. Trong trường hợp này số hàng trong vụ án không được coi là hàng giả theo điểm b khoản 8 Điều 3 Nghị định 185/2013/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung theo Nghị định 124/2015/NĐ-CP vì chất lượng hàng hóa trong vụ án đều đạt trên ngưỡng 70%.[2]

Đồng ý với quan điểm luận tội của Viện kiểm sát, Tòa án nhận định hành vi của bị cáo đủ yếu tố cấu thành tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, cụ thể việc bị cáo thuê người sản xuất bút và thước kẻ giả nhãn hiệu của người khác với tổng trị giá hàng hóa vi phạm trị giá trên 2 tỷ đồng là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu được bảo hộ, làm xấu hình ảnh về môi trường kinh doanh tại Việt Nam nên cần xử lý nghiêm theo điểm đ khoản 2 Điều 226 BLHS 2015. Theo đó, Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh tại bản án 09/2019/HS-ST ngày 14/3/2019 quyết định xử phạt bị cáo 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 60 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm (14/3/2019) và phạt bổ sung 20 triệu đồng sung vào ngân sách Nhà nước.

Bross & Partners, một công ty sở hữu trí tuệ được xếp hạng Nhất (Tier 1) năm 2021 bởi Tạp chí Legal 500 Asia Pacific, có kinh nghiệm giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ bao gồm nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế, giống cây trồng ở Việt Nam và nước ngoài.

Vui lòng liên hệ: vinh@bross.vn; mobile: 0903 287 057; Zalo: +84903287057; Skype: vinh.bross; Wechat: Vinhbross2603.