Xác định thẩm quyền của tòa án trong các

vụ án tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam

Email: vinh@bross.vn

Xác định sai thẩm quyền tòa án là nguyên nhân làm trì trệ tốc độ xét xử án sở hữu trí tuệ

Thẩm quyền theo lãnh thổ và thẩm quyền theo cấp tòa án là một vấn đề quan trọng vì nếu một vụ tranh chấp bị xem là xác định sai thẩm quyền theo lãnh thổ hoặc thẩm quyền theo cấp tòa án thì sẽ dẫn đến vụ án đó bị trì hoãn kéo dài do phải chuyển cho tòa án khác có thẩm quyền, hoặc bản án đó, nếu đã tuyên, có nguy cơ bị hủy bỏ theo thủ tục giám đốc thẩm.

Ví dụ một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ tranh chấp quyền tác giả xung quanh bộ truyện tranh Thần Đồng Đất Việt[1] mất đến 12 năm mới xét xử sơ thẩm bị cho là tòa án xác định sai thẩm quyền khi ban đầu năm 2007 Tòa án nhân dân Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh thụ lý nhưng sau đó lại chuyển lên Tòa án nhân thành phố Hồ Chí Minh. Đến năm 2008 nguyên đơn thay đổi yêu cầu khởi kiện, rút đơn và sau đó nộp lại đơn khởi kiện trở lại cho Tòa án nhân dân Quận 1[2]

Như vậy, cần phải xác định rõ vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ thuộc thẩm quyền ở tòa án tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nào (thẩm quyền theo lãnh thổ), thuộc tòa án nào trong tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đó (thẩm quyền theo cấp tòa), hoặc thuộc thẩm quyền của tòa án nào mà nguyên đơn có quyền lựa chọn (thẩm quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn)

Thẩm quyền theo lãnh thổ và thẩm quyền theo cấp tòa án

Về thẩm quyền theo lãnh thổ, trường hợp bị đơn là cá nhân thì tòa án có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm là tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc, hoặc tòa án có thẩm quyền là tòa án nơi bị đơn có trụ sở (nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức). Tuy nhiên, nếu đạt được thỏa thuận bằng văn bản thì các đương sự cũng có thể chọn tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn (nếu nguyên đơn là cá nhân), hoặc tòa án nơi có trụ sở của nguyên đơn (nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức) có thẩm quyền giải quyết[3]

Về thẩm quyền theo cấp tòa án, tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm tất cả các tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện các tranh chấp này mang tính chất là tranh chấp dân sự, hoặc/và không có yếu tố nước ngoài[4] chứ không phải là tranh chấp mang tính kinh doanh, cụ thể một tranh chấp quyền sở hữu tuệ chỉ được xem là tranh chấp thương mại khi và chỉ khi nó là tranh chấp giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận[5].

Thẩm quyền theo lựa chọn của nguyên đơn

Ngoài nguyên tắc xác định thẩm quyền tòa án theo lãnh thổ và thẩm quyền theo cấp tòa án nêu trên, cần lưu ý nguyên đơn có quyền được lựa chọn tòa án giải quyết tranh chấp dân sự, thương mại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ trong một số trường hợp, cụ thể như sau[6]:

1. Tòa án giải quyết là tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản nếu không biết nơi cư trú, làm việc, trụ sở của bị đơn;
2. Tòa án giải quyết là tòa án nơi tổ chức có trụ sở hoặc nơi tổ chức có chi nhánh nếu tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh tổ chức
3. Tòa án giải quyết là tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở nếu bị đơn không có nơi cư trú, làm việc, trụ sở ở Việt Nam
4. Tòa án giải quyết là tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc, có trụ sở hoặc nơi xảy ra việc gây thiệt hại nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng;
5. Tòa án giải quyết là tòa án nơi hợp đồng được thực hiện nếu tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng
6. Tòa án giải quyết là tòa án nơi một trong các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở nếu các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở ở nhiều nơi khác nhau

Bross & Partners có kinh nghiệm hỗ trợ thực thi, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp hành chính, dân sự, hình sự và kiểm soát biên giới tại các cửa khẩu. Nếu Quý khách hàng có nhu cầu cụ thể cần được tư vấn, vui lòng liên hệ: vinh@bross.vn; điện thoại 0903 287 057, 84-4-3555 3466; Wechat: wxid_56evtn82p2vf22; Skype: vinh.bross.

Bross & Partners, một công ty luật sở hữu trí tuệ được thành lập năm 2008, thường xuyên lọt vào bảng xếp hạng các công ty luật sở hữu trí tuệ hàng đầu của Việt Nam do các tổ chức đánh giá luật sư có uy tín toàn cầu công bố hàng năm như IP Stars, World Trademark Review (WTR1000), Legal 500 Asia Pacific, AsiaLaw Profiles, Asia Leading Lawyers, Asia IP và Asian Legal Business (ALB). Với nhiều năm kinh nghiệm nổi bật và năng lực chuyên môn sâu khác biệt, Bross & Partners có thể giúp khách hàng bảo vệ hoặc tự vệ một cách hiệu quả trong các tranh chấp sở hữu trí tuệ phức tạp ở Việt Nam và nước ngoài liên quan đến nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, quyền liên quan, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và tên miền internet.