7 đặc trưng cơ bản của thủ tục phản đối

yêu cầu cấp bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu) ở Việt Nam

Email to: vinh@bross.vn

Pháp luật quy định tất cả các đối tượng sở hữu công nghiệp mà quyền độc quyền của chúng chỉ được xác lập trên cơ sở phải đăng ký[1] (gồm 7 loại đơn đăng ký sở hữu công nghiệp: sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, giống cây trồng mới, thiết kế bố trí mạch tích hợp) đều có thể là đối tượng của đơn phản đối (ý kiến đề nghị) không cấp văn bằng bảo hộ bởi người thứ ba[2].

Như vậy, về bản chất nộp văn bản phản đối chống lại đơn đăng ký nhãn hiệu (nói riêng) chính là quyền pháp luật cho phép người thứ ba ngăn cản người nộp đơn đăng ký nhãn hiệu ở Việt Nam mà người thứ ba cho rằng đơn nhãn hiệu đó nếu được cấp là trái pháp luật hoặc gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

Căn cứ pháp luật và thực tiễn, chúng tôi tổng kết dưới đây 7 đặc trưng cơ bản nhất của cơ chế phản đối và chống phản đối (tự vệ) liên quan đến bảo hộ nhãn hiệu ở Việt Nam:

1. Không yêu cầu tư cách có quyền, lợi ích liên quan. Pháp luật Việt Nam cho phép bất kỳ bên thứ ba nào cũng có quyền nộp đơn phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu của người khác dựa trên căn cứ từ chối tuyệt đối hoặc từ chối tương đối[3], điều này khác hẳn với yêu cầu chỉ bên thứ ba có quyền và lợi ích liên quan mới có quyền nộp đơn phản đối theo pháp luật nhãn hiệu của các quốc gia khác, chẳng hạn như Mỹ, Liên minh Châu Âu hoặc Trung Quốc. Ví dụ năm 2014 Bross & Partners thay mặt một khách hàng Ý phản đối thành công đơn đăng ký nhãn hiệu Artègo/Đơn 4-2012-27616 trên cơ sở gây nhầm lẫn với các nhãn hiệu có trước thuộc quyền sở hữu của người khác (không phải của bên phản đối) theo điều 74(2)(e) Luật sở hữu trí tuệ.

2. Tha hồ chọn thời điểm phản đối. Bạn có rất nhiều thời gian để chuẩn bị và nộp đơn phản đối, cụ thể là bạn có ít nhất 9 tháng tính từ thời điểm nhãn hiệu được công bố cho đến trước khi có quyết định cấp văn bằng bảo hộ. Nếu nhãn hiệu (dự định) bị phản đối bị xét nghiệm chậm thì hiển nhiên bạn sẽ có thêm từ vài tháng cho đến cả một năm nữa để nộp đơn phản đối.

3. Ngăn chặn sớm khả năng gia nhập thị trường của đối thủ. Phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu của người khác là biện pháp pháp lý hợp pháp giúp bạn ngăn chặn sớm khả năng tiếp cận hoặc xâm nhập thị trường của đối thủ. Ví dụ: năm 2018 Bross & Partners hỗ trợ Vinacafé phản đối thành công đơn đăng ký nhãn hiệu Vinamorning Café ngay cả khi Vinamorning Café khác biệt rõ rệt so với Vinacafé về cấu trúc và cách phát âm[4].

4. Phản đối đơn của đối thủ độc lập với việc dùng biện pháp pháp lý xử lý hành vi sử dụng nhãn hiệu tranh chấp trên thương trường.  Về cơ bản bạn có thể xử lý bên bị phản đối nếu có sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu bị phản đối được dùng ngoài thị trường bằng biện pháp hành chính, khởi kiện dân sự hoặc thậm chí tố cáo xâm phạm pháp luật hình sự (hàng hóa giả mạo sở hữu trí tuệ)[5] mà không cần quan tâm đến kết quả giải quyết phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu của bên bị phản đối vì 2 việc này hoàn toàn độc lập với nhau

5. Lợi hơn về thời gian và chi phí so với thủ tục hủy bỏ hiệu lực quyền nhãn hiệu đã được bảo hộ. Phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu được lợi cả về chi phí và thời gian vì văn bản giải quyết phản đối của Cục Sở hữu trí tuệ mang tính chất là chung thẩm mà không thể là đối tượng bị khiếu nại hoặc khởi kiện dẫn đến số phận của nhãn hiệu bị phản đối – hoặc là bị từ chối bảo hộ (phản đối được chấp nhận) - hoặc là được chấp nhận bảo hộ (phản đối bị bác bỏ). Như vậy, trường hợp phản đối bị bác bỏ thì bên phản đối phải chờ nhãn hiệu bị phản đối được chuyển hóa thành trạng thái đã đăng ký thì mới nộp đơn yêu cầu hủy bỏ hiệu lực của nó. Trường hợp phản đối được chấp nhận, bên bị phản đối phải chờ thông báo từ chối bảo hộ của Cục SHTT để bắt đầu một hành trình kéo dài nhiều năm gồm khiếu nại quyết định của cơ quan hành chính theo Luật khiếu nại năm 2011 hoặc khởi kiện vụ án hành chính theo Luật tố tụng hành chính 2015.

6. Phản đối đôi luc còn là chiến thuật bắt nạt doanh nghiệp sinh sau gia nhập thị trường. Các doanh nghiệp nhỏ thường dễ hoang mang, sợ dính kiện tụng khi nhận được phản đối của đối thủ lớn nên dễ có khuynh hướng bỏ không tự vệ, tức là không trả lời thông báo phản đối. Điều này đồng nghĩa với việc từ bỏ ý định khởi nghiệp nung nấu đã lâu, đã bỏ ra số tiền không nhỏ đề nghiên cứu thị trường, thuê và xây dựng cửa hàng, thuê và trả lương nhân viên. Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy nhiều đơn phản đối hoặc không có căn cứ hoặc không đủ bằng chứng hoặc biểu hiện rõ sự lạm dụng quyền sở hữu công nghiệp của chủ thể quyền theo kiểu “cá lớn nuốt cá bé” để hạn chế cạnh tranh, xâm phạm quyền tự do kinh doanh của người khác được bảo vệ theo luật cạnh tranh. Bài học rút ra là bạn nên hỏi ý kiến của luật sư chuyên nghiệp đánh giá tính chất pháp lý, căn cứ và bằng chứng của bên phản đối trước khi quyết định có phòng vệ chính đáng hay từ bỏ dự án tâm huyết của mình cũng chưa muộn.

7. Đối thoại trực tiếp giữa bên phản đối và bên bị phản đối. Không giống như tính chất xét xử vụ án bởi hội đồng xét xử một vụ án dân sự hoặc hành chính, và cũng không giống thủ tục đối thoại theo Điều 30 Luật khiếu nại năm 2011, đối thoại trong thủ tục phản đối nhãn hiệu mang tính chất là cơ hội giải trình, bổ sung và lập luận cuối cùng dành cho hai bên tranh chấp mà trong đó có thể còn ngụ ý cả cơ hội thương lượng hòa giải cuối cùng trước khi Cục SHTT giải quyết phản đối.

Bross & Partners có nhiều kinh nghiệm hỗ trợ khách hàng phản đối, chống phản đối hoặc khiếu nại các từ chối có liên quan đến nhãn hiệu (thương hiệu) ở Việt Nam và nước ngoài. Nếu Quý khách hàng có nhu cầu cụ thể cần được tư vấn, vui lòng liên hệ vinh@bross.vn hoặc điện thoại 0903 287 057.

Bross & Partners, một công ty luật sở hữu trí tuệ được thành lập năm 2008, thường xuyên lọt vào bảng xếp hạng các công ty luật sở hữu trí tuệ hàng đầu của Việt Nam do các tổ chức đánh giá luật sư có uy tín toàn cầu công bố hàng năm như Managing Intellectual Property (MIP), World Trademark Review (WTR1000), Legal 500 Asia Pacific, AsiaLaw Profiles, Asia Leading Lawyers, Asia IP và Asian Legal Business (ALB). Với nhiều năm kinh nghiệm nổi bật và năng lực chuyên môn sâu khác biệt, Bross & Partners có thể giúp khách hàng bảo vệ hoặc tự vệ một cách hiệu quả trong các tranh chấp sở hữu trí tuệ phức tạp ở Việt Nam và nước ngoài liên quan đến bản quyền tác giả, quyền liên quan, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu/thương hiệu và tên miền internet.