Đăng ký sáng chế hay giải pháp hữu ích ở Trung Quốc

Luật sư Lê Quang Vinh – Bross & Partners

Email: vinh@bross.vn; thao.dinh@bross.vn

Tương tự như Việt Nam,[1] Trung Quốc cũng cấp bảo hộ cho sáng chế, giải pháp hữu ích (mẫu hữu ích) và kiểu dáng công nghiệp dưới dạng bằng độc quyền (pa-tăng). Bài viết dưới đây chỉ tập trung giới thiệu thông tin hữu ích về đăng ký bảo hộ giải pháp hữu ích ở Trung Quốc dành cho các doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động kinh doanh ở thị trường khổng lồ này.

Giải pháp kỹ thuật nào có thể được bảo hộ dưới dạng pa-tăng giải pháp hữu ích?

Theo luật sáng chế Trung Quốc, giải pháp hữu ích có nghĩa là bất kỳ giải pháp kỹ thuật có liên quan đến hình dạng, cơ cấu hoặc sự kết hợp giữa chúng, của một sản phẩm để phù hợp với mục đích sử dụng thực tế.[2] Như vậy, theo định nghĩa này, giải pháp hữu ích được bảo hộ phải thỏa mãn 3 yếu tố:

(a) chỉ sản phẩm mới có thể yêu cầu cấp pa-tăng giải pháp hữu ích; và

(b) giải pháp hữu ích xin đăng ký phải có sự cải tiến liên quan đến hình dạng, cơ cấu hoặc sự kết hợp của hình dạng và cơ cấu, của sản phẩm; và

(c) giải pháp kỹ thuật đề cập trong đơn đăng ký giải pháp hữu ích được dùng để giải quyết vấn đề kỹ thuật tuân thủ quy luật tự nhiên

Hình dạng của sản phẩm đề cập đến hình dạng không gian của sản phẩm mà có thể quan sát được từ bên ngoài trong khi đó cải tiến liên quan đến hình dạng sản phẩm có thể là cải tiến liên quan đến hình dạng 3 chiều hoặc hình dạng 2 chiều của sản phẩm. Cơ cấu của sản phẩm đề cập đến sự sắp xếp, tổ chức và tương quan của từng bộ phận trong một sản phẩm. Cơ cấu của sản phẩm có thể là kết cấu cơ học hoặc cấu trúc mạch. Kết cấu cơ khí đề cập đến mối quan hệ vị trí tương đối, mối quan hệ khớp nối và mối quan hệ ăn khớp cơ học cần thiết, v.v. của các chi tiết hoặc bộ phận mà sản phẩm có. Cấu trúc mạch đề cập đến mối quan hệ kết nối cố định giữa các cấu phần hoặc thiết bị phần tử mà sản phẩm có.

Nhận diện sự khác nhau giữa pa-tăng giải pháp hữu ích và pa-tăng sáng chế

Trong khi pa-tăng giải pháp hữu ích chỉ cấp cho sản phẩm thì pa-tăng sáng chế được cấp cho cả sản phẩm hoặc quy trình bao gồm cả sự cải tiến của sản phẩm hoặc quy trình. Để nhận biết sự giống và khác nhau giữa 2 hình thức bảo hộ này, dưới đây chúng tôi tóm tắt các đặc điểm so sánh giữa sáng chế và giải pháp hữu ích theo luật và thực tiễn của Trung Quốc:

Quy trình thẩm định và cấp pa-tăng giải pháp hữu ích

Khác với sáng chế đòi hỏi phải xét nghiệm nội dung (thẩm định tính mới, trình độ sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp), đơn đăng ký giải pháp hữu ích nộp ở Cơ quan sở hữu trí tuệ Trung Quốc (CNIPA) không cần thẩm định nội dung mà chỉ cần được thẩm định sơ bộ bởi CNIPA.

Thẩm định sơ bộ (preliminary examination) có nghĩa thẩm định về hình thức tài liệu nộp kèm theo hồ sơ bao gồm cả tính đầy đủ của phí đã nộp và thẩm định thiếu sót/khiếm khuyết thiết yếu hiển nhiên (obvious substantive defects) ở bản mô tả, bản vẽ và bộ yêu cầu bảo hộ. Ví dụ, thẩm định thiếu sót/khiếm khuyết thiết yếu hiển nhiên là việc đánh giá tính rõ ràng, tính đầy đủ và khả năng thực hiện giải pháp kỹ thuật được bộc lộ ở bản mô tả; đối với yêu cầu bảo hộ, CNIPA đánh giá đối tượng yêu cầu bảo hộ có phải là sản phẩm tồn tại dưới dạng hình dạng hoặc cơ cấu hay không theo định nghĩa giải pháp hữu ích gồm 3 yếu tố nêu trên

Nếu kết quả thẩm định sơ bộ không tìm thấy căn cứ từ chối, CNIPA sẽ ra thông báo cấp pa-tăng và công bố. Như vậy, do không yêu cầu thẩm định nội dung nên bằng độc quyền giải pháp hữu ích có thể được cấp bởi CNIPA chỉ trong vòng 6 tháng tính từ ngày đơn được nộp.[3]

Bross & Partners, một công ty sở hữu trí tuệ được xếp hạng Nhất (Tier 1) năm 2021 bởi Tạp chí Legal 500 Asia Pacific, có kinh nghiệm đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích ở Việt Nam và nước ngoài.

Vui lòng liên hệ: vinh@bross.vn; mobile: 0903 287 057; Zalo: +84903287057; Skype: vinh.bross; Wechat: Vinhbross2603.